Nieuws
28-04-2025
Over de onderzoekscall
Het onderzoeksprogramma “Grote vragen in het vervolgonderwijs” heeft als hoofddoel om vragen die in de onderwijspraktijk leven te beantwoorden. Hiermee wil het programma bijdragen aan de vernieuwing en verbetering van het gehele onderwijsveld in Nederland. Het onderzoek wordt direct in de onderwijspraktijk uitgevoerd en vindt plaats in nauwe samenwerking tussen onderzoekers en praktijkprofessionals gedurende het gehele proces.
De door Npuls gefinancierde thema’s onderzoeken onderwijsinnovatie met digitalisering waarbij onderzoekers en docenten in het mbo, hbo en wo nauw met elkaar samenwerken. Dit betekent dat de projecten voor deze thema’s zich op alle drie de sectoren moeten richten.
Meer informatie over de onderzoekcall, voorwaarden en planning zie de website van het NRO.
Meer informatie over de Npulsthema’s
Thema 8 en 9 van de onderzoekscall ‘Grote vragen in het vervolgonderwijs’ zijn de Npulsthema’s. Hieronder het thema in het kort en een uitgebreide toelichting.
Thema 8: Leren zonder drempels
In dit thema wordt vanuit de samenwerking tussen mbo-instellingen, hogescholen en universiteiten onderzocht wat het betekent voor lerenden in het vervolgonderwijs om zonder organisatorische of procesmatige drempels te leren en wat zij nodig hebben om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Denk hierbij aan vragen als: Wat zijn randvoorwaarden voor de onderwijsorganisatie om leren zonder drempels vorm te geven? Wat moet je weten om een samenhangend onderwijsaanbod te organiseren en wat betekent dit voor onderwijsprofessionals? Wat hebben lerenden nodig om regie te nemen op hun leerroute en om keuzemogelijkheden te benutten in flexibel georganiseerd onderwijs? En hoe kunnen mbo-instellingen, hogescholen en universiteiten hierin samenwerken en van elkaar leren?
Toelichting op thema 8
Het Nederlandse onderwijs moet zich blijven ontwikkelen om bij te dragen aan een snel veranderende maatschappij en arbeidsmarkt, gedreven door digitalisering en kennisvernieuwing. In Npuls werken mbo-scholen, hogescholen en universiteiten samen om de sector toekomstbestendig, veerkrachtig en innovatief te maken. Door samen te werken aan een sterke infrastructuur, digitale mogelijkheden te benutten en sectorbrede afspraken te maken, werken onderwijsinstellingen in Npuls samen aan de toekomst van het vervolgonderwijs. Hierin krijgen lerenden doorlopend het beste onderwijs én kunnen zij leren zonder drempels.
In dit thema willen we nader onderzoeken wat het ‘leren zonder drempels’ betekent voor de organisatie van het onderwijs en voor de lerenden. Wat hebben lerenden nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen in deze context van onderwijs dat zonder organisatorische of procesmatige drempels toegankelijk is, ofwel binnen een wendbaar georganiseerd onderwijssysteem?
Met een wendbaar georganiseerd onderwijssysteem bedoelen we een systeem waarin de lerende regie heeft op de eigen leerroute en – naast het bestaande pad – meer keuzemogelijkheden heeft. Doordat lerenden meer keuzemogelijkheden hebben, kunnen zij hun leerroute beter laten aansluiten op hun behoeften, op elk moment in hun leven en loopbaan. Het begrip wendbaar gaat niet over het onderwijs zelf (het aanbod, het curriculum of onderwijsproces in de onderwijsinstelling) maar over de wijze waarop het georganiseerd is. Waarbij er gewerkt wordt aan een organisatie die eigen leerroutes voor studenten mogelijk maakt zonder administratieve en organisatorische belemmeringen.
De onderwijssector richt zich op het bieden van onderwijs aan alle lerenden. Dat kan een student zijn die net het voortgezet onderwijs heeft afgesloten, maar ook een werkende die al jaren actief is op de arbeidsmarkt en zich wil bij- of omscholen. Iedereen kan een kwalitatief hoogwaardig en actueel traject volgen dat past bij de eigen behoefte. Dat kan voor de één een leerroute zijn die gericht is op het behalen van een diploma en voor de ander juist een traject dat aansluit bij een specifiek element uit de beroepscontext.
Er zijn al veel voorbeelden van innovatieve praktijken waarin instellingen samenwerken over de grenzen van opleidingen, instellingen of sectoren heen, of waarin instellingen in co-creatie samenwerken met bedrijven en werkveld. Door deze vaak complexe praktijken vanuit verschillende perspectieven te analyseren krijgen we een beter beeld van wat werkt en wat niet binnen de verschillende onderwijssectoren en onderwijscontexten. Denk bijvoorbeeld aan het perspectief van de lerenden en van de docenten, maar ook aan het organisatorische, beleidsmatige, juridische en technologische perspectief. Door het onderzoeken van succesfactoren krijgen we beelden bij wat nodig is om de beweging naar wendbaar georganiseerd onderwijs te maken. Wat kunnen we uit de innovatieve praktijken leren en hoe kunnen we de beweging naar leren zonder drempels versterken?
Thema 9: Impact van nieuwe technologieën op kwaliteit onderwijs
Onderzoek naar de impact van nieuwe technologieën op de kwaliteit van het vervolgonderwijs is nodig om meer inzicht te krijgen in de kansen en valkuilen ervan. Relevante vragen voor samenwerking tussen mbo-instellingen, hogescholen en universiteiten hierbij zijn bijvoorbeeld: Wat kunnen deze technologieën (zoals immersieve technologieën of AI) betekenen voor het inrichten van de leerprocessen en voor de leeromgeving? Hoe kunnen nieuwe technologieën helpen bij het verbeteren van de kwaliteit en inclusiviteit van het onderwijs? Hoe kunnen zij bijdragen aan het beter toegankelijk en bruikbaar maken van leermaterialen? Wat zijn de succesfactoren? En wat betekenen nieuwe technologieën voor de digitale geletterdheid van onderwijsprofessionals?
Toelichting op thema 9
Het Nederlandse onderwijs moet zich blijven ontwikkelen om bij te dragen aan een snel veranderende maatschappij en arbeidsmarkt, gedreven door digitalisering en kennisvernieuwing. In Npuls werken mbo-scholen, hogescholen en universiteiten samen om de sector toekomstbestendig, veerkrachtig en innovatief te maken. Door samen te werken aan een sterke infrastructuur, digitale mogelijkheden te benutten en sectorbrede afspraken te maken, werken onderwijsinstellingen in Npuls samen aan de toekomst van het vervolgonderwijs. Hierin krijgen lerenden doorlopend het beste onderwijs én kunnen zij leren zonder drempels.
In dit thema willen we onderzoeken hoe nieuwe technologieën kunnen bijdragen aan de belofte van doorlopend het beste onderwijs voor de lerenden. De technologieën die ingezet kunnen worden zijn breed en divers.
AI maakt het bijvoorbeeld mogelijk om gepersonaliseerde leertrajecten te ondersteunen, studiedata verantwoord te benutten en docenten handvatten te bieden voor efficiënte begeleiding van studenten. Hierdoor krijgen alle lerenden kansen om zich optimaal te ontwikkelen. Andere voorbeelden zijn immersieve technologieën zoals Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR) en Mixed Reality (MR), die het mogelijk maken om in realistische, gecontroleerde omgevingen te leren en complexe vraagstukken te ervaren, wat de kwaliteit, toegankelijkheid en effectiviteit van het onderwijs verder vergroot. Nog andere voorbeelden zijn technologieën die adaptieve leersystemen, learning analytics en digitale certificering mogelijk maken. Of technologieën die bijdragen aan het breed toegankelijk en herbruikbaar maken van open leermaterialen. Door te werken via gestandaardiseerde processen en platforms kan kennis en educatieve content eenvoudig gedeeld worden, wat bijdraagt aan een efficiënte en duurzame inzet van onderwijsmaterialen. Hierdoor hebben lerenden en docenten toegang tot hoogwaardige en up-to-date leerbronnen en dit kan weer een positieve impact hebben op de kwaliteit van het onderwijs.
Om de daadwerkelijke impact van deze technologieën op de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, is onderzoek noodzakelijk. We willen inzicht krijgen in de voorwaarden waaronder nieuwe technologieën bijdragen aan beter onderwijs. Hoe werken deze technologieën in de praktijk, wat zijn succesfactoren en hoe kunnen we deze optimaal inzetten voor zaken zoals kansengelijkheid en hergebruik van leermaterialen? En wat betekenen nieuwe technologieën voor de digitale geletterdheid van onderwijsprofessionals? Door middel van onderzoek kunnen we onderbouwde keuzes maken en ervoor zorgen dat technologie een waardevolle bijdrage levert aan de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs.
Meer informatie?
Aanmelden en meer informatie vind je op de pagina van NRO: Grote vragen in het vervolgonderwijs 2025 | NRO
Meer informatie over Npuls? Zie: Waarom Npuls – Npuls
