We kijken met z’n allen terug op een bewogen jaar. De toekomst is altijd ongewis, dat was voor onze ouders en grootouders niet anders. Maar de onzekerheid over de toekomst is de afgelopen jaren toegenomen. Veranderingen volgen elkaar sneller op en zijn ingrijpender dan ooit.
Dat heeft impact op hoe we leven, werken en leren. Het betekent dat we ons moeten aanpassen, steeds nieuwe vaardigheden moeten ontwikkelen, sneller dan ooit. Wat daar helpt is onderwijs zonder bureaucratisch gedoe, zonder drempels, waarin je echt kunt focussen op wat belangrijk is: leren, groeien, je nieuwsgierigheid de ruimte geven. Oftewel: (een leven lang) leren zonder drempels.
Dat je, ongeacht waar je vandaan komt of wat je achtergrond is – toegang hebt tot het beste onderwijs. Dat je de vrijheid hebt om te kiezen hoe, wat en wanneer je wilt leren, of je nu een 19-jarige student bent, een 55-jarige professional of een veertiger met een druk gezin.
Dat je geen last meer hebt van administratieve rompslomp als je een stukje studie op een andere plek, bij een andere instelling wilt volgen. Of als je wilt versnellen, vertragen, verdiepen, verbreden op een voor jou logisch moment. Dat de ‘randzaken’ rondom je opleiding soepel verlopen, zodat jij je volledig kunt richten op wat écht telt. Je hebt bijvoorbeeld bij de examencommissie een keer extra voorzieningen toegekend gekregen in je goed beveiligde eduwallet vanwege je dyslexie – dat is dan ook geregeld voor ander onderwijs dat je in de toekomst gaat volgen – ook al is het op een heel andere plek in Nederland, en met een beetje geluk zelfs elders in Europa.
Dat zal geen makkelijke weg zijn, want we zijn met 107 onderwijsinstellingen iets aan het doen wat nog niet eerder op deze schaal is geprobeerd in het onderwijs, waar dan ook ter wereld. Ook bezuinigingen kunnen ons best een beetje dwarszitten hierbij. Toch zien we dat de maatschappelijke ontwikkelingen hierom vragen. Tijd voor jullie betrokkenheid hierbij bij de ontwikkelingen die we aangaan. Doet jouw instelling al volop mee in Npuls? Werken jullie al aan ‘leren zonder drempels’? Komend jaar zou je daar zeker wat van moeten gaan merken.
Dus laat deze column niet slechts een einde zijn van een lastig jaar, maar ook het begin van iets nieuws. Laten we met elkaar blijven investeren in goed onderwijs, toegankelijk en inclusief onderwijs. Tijd, energie en middelen. Zodat we met elkaar het onderwijs van de toekomst en voor de toekomst kunnen realiseren. Want het belang van onderwijs is onverminderd groot. In tijden waarin democratieën wereldwijd weer onder druk komen te staan, is onderwijs van extra belang. Want we weten: wie niet investeert in onderwijs, vergeet hoe duur onwetendheid is.
Dus: op naar nog een bewogen jaar, op naar 2025!