Nieuws
28-04-2025
Even uitzoomen
Echt verbinding maken met elkaar is ontzettend fijn. Het maakt ons mens, het is iets wat apparaten of softwareapplicaties niet kunnen. Tijdens de vierde CTL-bijeenkomst werd opnieuw duidelijk hoe waardevol die verbinding met collega’s van andere instellingen is. Op zo’n dag dwing je jezelf om even uit te zoomen, en afstand te nemen van je dagelijkse beslommeringen. En je praat erover met anderen. Dan merk je dat iedereen zijn eigen struggles heeft, maar dat er ook veel overeenkomsten zijn. Bij de CTL begeleidingsdagen vind ik de combinatie van belangrijke inzichten krijgen van iemand die ergens heel veel van weet, en het in kleinere groepjes discussiëren over belangrijke vraagstukken erg waardevol.
College psychologische functieleer
De vierde CTL cohort bijeenkomst startte met een presentatie van Hermien Wiechers van Hogeschool Leiden. Zij gaf ons een fantastisch college psychologische functieleer. Inzicht in menselijk gedrag draagt bij bij effectieve docentontwikkeling. Zo leerde Hermien ons over overtuigingen, denkpatronen en gedragingen in relatie tot het psychologisch contract dat wij allemaal met ons werk en met mensen op ons werk schijnen te hebben. En met dit in gedachten kan ik achteraf veel van de weerstand die ik in mijn werk ervaar, uitstekend verklaren met een breuk met of bevestiging van ons psychologische contract.
Hermien leerde ons dat dit psychologisch contract een onbewuste verklaring kan zijn voor gedrag en veranderd gedrag. Want er zijn allerlei ‘triggers’ die leiden tot bevestiging van wat er in het contract staat, maar ook tot contractbreuk kan leiden. In beide gevallen leidt dit tot veranderd gedrag, en andere patronen. Denk aan een collega die de promotie krijgt waar jijzelf op had gerekend. Dat is duidelijk een trigger die leidt tot contractbreuk. Het is namelijk een schending van het psychologische contract, omdat daar fictief in stond dat jíj die promotie zou krijgen. Deze trigger en contractbreuk leidt beslist tot ander gedrag en een andere houding op de werkvloer. Wat heel fijn was om te leren, is dat alle triggers slechts tijdelijk werken. En uiteindelijk volgt onze reactie daarop steeds dezelfde stappen: appraising, coping, adapting. Het effect van contractbreuk is echter meestal vrij definitief.
Effectieve docentontwikkeling
Na deze leerzame ochtend ging de middag concreter in op het onderwerp van de dag: docentontwikkeling. Daarbij ging het om de groepen mensen van de Rogers-curve (innovators, early adopters, early majority, etc.) en werkten we met het Human Needs+-model. Dit model gaat uit van bijna dezelfde behoeften of motieven als de core social motives: autonomie, verbinding, competentie en structuur. Het inzicht was dat naarmate deze vier behoeften meer worden vervuld, docenten meer leren, meer werkplezier en minder (werk)druk beleven.
Voor de laatste opdracht van de dag moesten we onderzoeken wat er nodig is voor effectieve docentontwikkeling. Dat deden we in een matrix met op de ene as de categorieën van de Rogers-curve, en op de andere het senioriteitsniveau van de docenten. Dat is op zichzelf al ingewikkeld, maar omdat er in deze twee assen niet nog een aantal andere dimensies kwijt konden, werd het een ontzettende hersenkraker!
Veel nieuwe inzichten
Het was weer genieten op deze vierde cohortbijeenkomst, zowel op de inhoud als op de verbinding met collega’s. Ik heb heel veel geleerd, inzichten gekregen en bijgepraat met collega’s van andere CTL’s. Maar ik ging ook naar huis met een moeilijke vraag: wie gáát er eigenlijk over docentontwikkeling? Na deze dag blijkt dit een vraag die niet zomaar is beantwoord, en zullen we komende periode verder oppakken.
Aart Schouten, programmamanager CTL bij Hogeschool van Amsterdam
