Artikel
20-12-2024
Als aanvoerder van de transformatiehub Digitale leermaterialen licht ik graag toe wat we onderwijsinstellingen te bieden hebben en waarom we het belangrijk vinden om samen toe te werken naar het toegankelijk maken van alle digitale leermaterialen. Met de roadmap hebben we een mooi overzicht van de diverse activiteiten die we organiseren en waar je als instelling of individu op kan aanhaken.
Alle digitale leermaterialen voor iedereen altijd en overal toegankelijk
Wij willen dat in 2032, aan het einde van de looptijd van het Npuls-programma, alle digitale leermaterialen voor iedereen altijd en overal toegankelijk zijn. En omdat we, als vervolgonderwijsinstellingen, publieke organisaties zijn, gebruiken we hiervoor de publieke waarden: rechtvaardigheid, menselijkheid en autonomie. Toegankelijk voor iedereen betekent onder meer dat het niet moet uitmaken of je als lerende een duur boek wel of niet kunt betalen, dat je eigen gemaakt materiaal ook buiten een instelling moet kunnen vinden, en dat je niet gevangen wordt in een leeromgeving waar je niet weet wat er met je gegevens of leergedrag gebeurt. En voor de docent betekent het dat je vanuit je eigen leer- of zoekomgeving datgene kunt vinden wat je wilt gebruiken in je les.
Waarom doen we dit?
Het hogere “waarom doen we dit” van Npuls is simpelweg de erkenning van het belang van (kwalitatief goed en adaptief) onderwijs voor de Nederlandse economie. Want goed onderwijs levert goed opgeleide en vaardige Nederlanders op, waarmee we de maatschappelijke uitdagingen aan kunnen. Kennis- en kansengelijkheid staat daarbij wat ons betreft voorop. Npuls helpt mee aan de transformatie die in de instellingen zelf nodig is om deze gezamenlijke ambitie te bereiken.
Onze definitie van digitale leermaterialen
Digitale leermaterialen zijn die clipjes, plaatjes, stukken tekst in artikelen of boeken, oefentoetsen, nu ja eigenlijk alles wat je als docent aanbiedt of als student nodig hebt om de juiste kennis op te doen. Om zo een stap verder te komen naar een diploma of afronding van een opleiding. Digitale leermaterialen worden nu versnipperd aangeboden. Soms in de omgeving die de instelling aanbiedt, en soms bij commerciële aanbieders. Hoe meer we zelf leermaterialen ontwikkelen, delen en hergebruiken, onder de door onszelf gestelde voorwaarden, hoe minder we afhankelijk worden van deze aanbieders en we onderwijs betaalbaar en toegankelijk houden.
Tijd- en plaatsonafhankelijk leren
Wij geloven enorm in de ontwikkeling van digitale leermaterialen, omdat leren daardoor meer tijd- en plaatsonafhankelijk kan plaatsvinden. En er zijn nog meer voordelen: je kunt makkelijk linken naar online leermateriaal, je kunt het ‘embedden’ in oefenmodules, je kunt naast tekst ook audio, video of XR gebruiken en je kunt het materiaal interactief maken. Maar er is ook een andere kant. Een papieren boek is bijvoorbeeld vele malen goedkoper dan een e-book, omdat je bij digitaal materiaal vaak per licentie betaalt en je ook nog betaalt voor de infrastructuur (oftewel, de ‘dragers’ van de content). Ook de mogelijk grotere zeggenschap van commerciële aanbieders als er geen goede afspraken worden gemaakt is een belangrijk aandachtspunt.
Vindbaar, toegankelijk, uitwisselbaar en herbruikbaar
Als we het de docent en student gemakkelijk willen maken, moeten we ervoor zorgen dat welke oorsprong het leermateriaal ook heeft, iedereen het gemakkelijk moet kunnen vinden en (her)gebruiken, en dat het zo open mogelijk beschikbaar moet zijn. We gebruiken hier het Engelse acroniem FAIR voor, dat bij open science ook wordt gebruikt: Findable, Accessible, Interoperable en Reusable. Of je nu zelf je leermateriaal ontwikkelt of het inkoopt, het moet altijd vindbaar, toegankelijk, uitwisselbaar en herbruikbaar zijn.
Onze drie themalijnen
Onze transformatiehub werkt langs drie themalijnen om in 2032 digitale leermaterialen altijd en overal toegankelijk te laten zijn:
- Toegang: Als docent en lerende kun je via de leeromgeving van je instelling of een nationaal platform je eigen leermateriaal open delen, of geschikte leermaterialen vinden en (her)gebruiken. We spreken met elkaar af hoe we dat doen, en zorgen voor goede koppelingen tussen de lokale en nationale leeromgeving.
- Natuurlijk Open: We helpen de instellingen de eigen leermaterialen die worden ontwikkeld, zo open mogelijk te delen; dat gaan we met elkaar vanzelfsprekend vinden.
- Regie naar instellingen: We beseffen dat we het als publieke instellingen in samenwerking met private partijen gemakkelijk kunnen maken voor docenten en lerenden, maar dan willen we wel regie en zeggenschap hebben en houden over wat er met onze data gebeurt.
Het moge duidelijk zijn. We hebben iedereen nodig in deze transformatie, de lerenden, de docenten, de andere onderwijsprofessionals, het bedrijfsleven en de overheid. Zodat de juiste leermaterialen beschikbaar zijn op de juiste plek. Dus doe ook mee! En bekijk vooral even de roadmap met een overzicht van activiteiten van onze hub en bepaal waar jullie inzet waardevol is.
