Artikel
20-12-2024
Leren zonder drempels
“De vraag die voor mij centraal staat is: Hoe zetten we onderwijs in beweging? Hoe versterken we elkaars innovatiekracht en hoe maken we het leren zonder drempels mogelijk? Bij leren zonder drempels denk je al snel aan flexibilisering van het onderwijs en het mogelijk maken van persoonlijke leerroutes. Echter: het leren en werken met digitale open leermaterialen gaat ook over leren zonder drempels. Denk aan docenten én lerenden die optimale toegang hebben tot een rijk, gevarieerd en actueel aanbod van leermaterialen. Hiermee kunnen docenten hun onderwijs ontwerpen met een optimale mix van open en commerciële leermaterialen. En kunnen lerenden zelf leermaterialen kiezen voor extra uitleg over een onderwerp of om een onderwerp vanuit verschillende perspectieven te bekijken.”
Het mogelijk maken van voortdurende kennisontwikkeling
“Volgens mij gaat het leren en werken met digitale leermaterialen over het mogelijk maken van voortdurende kennisontwikkeling. En juist in dat woordje ‘voortdurend’ zit de uitdaging waar we als transformatiehub Digitale leermaterialen aan werken. Hoe halen we (gezamenlijk) drempels weg? Daar wil ik me als aanvoerder graag voor inzetten.
Bijvoorbeeld door:
- De nadruk te leggen op de publieke waarde van leermaterialen: toegankelijkheid voor iedereen en overal
We zien dat instellingen veel leermaterialen c.q. kennisproducten ‘weggeven’ aan bijvoorbeeld uitgeverijen. Het kost ons, en vooral lerenden, onnodig (veel) geld om kennisproducten (in boeken, methodieken) weer ‘terug’ te kopen. Ook klagen lerenden over het feit dat zij op verschillende (uitgeverij)platforms moeten inloggen. We worden steeds afhankelijker van de platforms: zomaar overstappen is lastig. Op die manier organiseren we drempels in plaats van te zorgen dat docenten en lerenden drempelloos toegang hebben tot leermaterialen. Gezamenlijk de regie voeren op het maken, delen, hergebruiken en inkopen van digitale leermaterialen is dus belangrijk. Tenslotte hebben we met publiek geld onze leermaterialen gemaakt. - De nadruk te leggen op collectief samenwerken aan leermaterialen: van houden naar delen
Leren zonder drempels stimuleren we ook door onze ontwikkelde leermaterialen veel meer te delen. Vanuit het mbo en ho hebben we een enorm divers en kwalitatief hoogstaand aanbod. Waarom deze materialen niet beschikbaar stellen: als individu of vanuit vakcommunity’s maar ook als collectief. Dit kan een krachtig tegenwicht vormen naar uitgeverijen toe. En wellicht nog belangrijker: docenten en lerenden hebben veel meer te kiezen, wat hergebruik stimuleert. - De nadruk te leggen op kenniscirculatie voor innovatie: van statisch naar dynamisch
In mijn werk stel ik mezelf steeds weer de vraag hoe we het onderwijs toekomstbestendig kunnen maken, zeker in deze tijd van digitale transformatie. Digitaliseren we leermaterialen of innoveren we via het werken aan digitale leermaterialen het onderwijs? Ik denk aan gezamenlijk, met docenten en/of lerenden, just-in-time aanpassen van bestaand leermateriaal naar eigen context of vraagstuk: in allerlei verschijningsvormen. Of het (verder) ontwikkelen van adaptief of interactief leermateriaal. Steeds gaat het om het toevoegen van nieuwe kenniswaarde aan bestaand materiaal. Leermaterialen zijn dan niet alleen eindproduct, maar een startpunt voor nieuwe contexten. Daarom is het zo belangrijk om leermaterialen FAIR en open beschikbaar te stellen voor iedereen. Oftewel: vindbaar, toegankelijk, interoperabel en herbruikbaar.”
Onderwijs in beweging
“Er staat ons veel te doen: met elkaar onderwijs innoveren en leren zonder drempels mogelijk maken. Doe jij ook mee? Een eerste uitnodiging kan bijvoorbeeld al zijn om mee te denken in het gesprek over de Waarde van Open. Dit naar aanleiding van de discussiepaper die ik samen met de Community edusources heb opgesteld. Kortom: ik sta open voor ideeën, delen van ervaringen en vragen!”
